Thi hành quyết định của Bộ Công an, ngày 01/01/1956 Đội Công an cứu hỏa được thành lập gồm 07 đồng chí trực thuộc Công an Thanh Hóa. Năm 1958, do tổ chức Bộ máy Nhà nước thay đổi từ Trung Ương đến địa phương, Ủy ban Hành chính tỉnh Thanh Hóa có quyết định chuyển đội Cứu hỏa từ Công an sang trực thuộc Văn phòng nội chính tỉnh, dưới sự chỉ đạo của Ủy ban hành chính tỉnh Thanh Hoá với quân số chỉ có 18 người, phương tiện chiến đấu chỉ có 01 xe chữa cháy và một số phương tiện chữa cháy thô sơ. Ngay sau khi Pháp lệnh phòng cháy và chữa cháy ra đời vào năm 1961 Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng PCCC và do Bộ Công an quản lý, Đội cứu hỏa đổi tên đội thành “Đội Phòng cháy và chữa cháy” Ty Công an Thanh Hóa. 
Vào giai đoạn chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ bằng không quân và hải quân (năm 1964 đến năm 1972). Công tác PCCC gắn liền với việc phòng không sơ tán, xây dựng lực lượng dân phòng, tổ chức cứu chữa các vụ cháy do máy bay và tàu chiến địch bắn phá, đảm bảo an toàn PCCC các cơ sở kinh tế quan trọng, các kho tàng, các khu vực đông dân cư. Với chức năng quản lý nhà nước về PCCC, lực lượng PCCC Thanh Hóa đã tham mưu, đề xuất và chỉ đạo phương án hướng dẫn việc sơ tán, phân tán tài sản vật tư chiến lược, vũ khí, đạn dược, bảo vệ sản xuất, đặc biệt là phân tán các bể xitec xăng dầu thành những điểm nhỏ, vừa thuận tiện phục vụ chiến đấu vừa hạn chế thiệt hại trong trường hợp bị máy bay địch đánh phá; góp phần đảm bảo an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, phục vụ xây dựng miền Bắc trở thành hậu phương cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam. Lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp được phân chia thành các tiểu đội và đóng quân ở các địa điểm khác nhau để cơ động nhanh, kịp thời dập tắt các đám cháy do máy bay địch gây ra.
Trong chiến đấu, lực lượng Cảnh sát PCCC Thanh Hóa đã thể hiện tinh thần dũng cảm, không sợ hy sinh, xả thân vào nơi khói lửa, bom đạn ác liệt để chữa cháy, cứu người, cứu tài sản của nhà nước và tài sản của nhân dân. Trong hai cuộc chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, lực lượng PCCC Thanh Hóa đã trực tiếp tham gia chiến đấu 123 trận, cứu sống 118 người, cứu chữa bảo vệ được 3.361 tấn xăng dầu, 8.295 tấn lương thực, 70 tấn thực phẩm, 83 xe cơ giới, 3.200 nóc nhà và hàng trăm tấn vũ khí, đạn dược, tài sản khác, góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang của dân tộc. 
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong năm tháng chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ, tháng 9/1973 Lực lượng PCCC Thanh Hóa đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, 01 đ/c được tặng Huy chương chiến công hạng ba (đó là liệt sỹ Lê Văn Hanh hy sinh trong trận chữa cháy trận địa tên lửa tại đồi Nhơm - Triệu Sơn), 01 đ/c được Đoàn Cảnh sát PCCC Cộng hoà dân chủ Đức tặng huy chương vàng (đó là đ/c Lê Đình Thinh - Đội trưởng, nay nguyên là Phó Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá), 01 đ/c cán bộ dân phòng được tặng Huy hiệu Bác Hồ (đó là cụ Vũ Hữu Nghị ở phường Lam Sơn, thị xã Thanh Hoá).
Cũng vào năm 1973 thực hiện quyết định của Bộ Công an, Phòng Cảnh sát PCCC thuộc Ty Công an Thanh Hóa chính thức được thành lập, từ đây lực lượng PCCC không ngừng được củng cố và phát triển về mọi mặt.
Khi đất nước bước vào giai đoạn hòa bình và đổi mới, lực lượng PCCC Thanh Hóa đã tiếp cận với tình hình và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, có nhiều sáng tạo và cách làm hay. Với phương châm “Tích cực phòng cháy, sẵn sàng chữa cháy có hiệu quả”, lực lượng PCCC Thanh Hóa đã tham mưu cho UBND tỉnh ra các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo về công tác PCCC sát, hợp với từng địa phương, từng chuyên đề, chuyên ngành. Hướng dẫn các cơ quan, doanh nghiệp, các huyện, xã, phường thị trấn xây dựng lực lượng PCCC cơ sở, lực lượng dân phòng, tổ chức các lớp tập huấn về nghiệp vụ PCCC; thường xuyên quan tâm công tác tuyên truyền giáo dục ý thức PCCC cho cán bộ công nhân viên và nhân dân; thực hiện tốt công tác kiểm tra an toàn PCCC, qua đó đã phát hiện và khắc phục ngay các sở hở, thiếu sót, góp phần hạn chế nguy cơ cháy, nổ xảy ra.
    Trong công tác thường trực chiến đấu, lực lượng PCCC Thanh Hóa đã khắc phục những khó khăn với các phương tiện chữa cháy đã lạc hậu, xuống cấp, duy trì thường xuyên chế độ kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện, phát hiện những hỏng hóc để sửa chữa kịp thời. Nhằm chủ động cứu chữa kịp thời đạt hiệu quả khi có cháy xảy ra, đơn vị đã đẩy mạnh công tác khảo sát, bổ sung, xây dựng các phương án chữa cháy phối hợp với lực lượng PCCC cơ sở. Nhờ chủ động và sẵn sàng chiến đấu cao nên các lần xuất xe đều triển khai kịp thời và chữa cháy có hiệu quả, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy gây ra.
Trải qua hơn 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, được sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Công an, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, sự phối hợp giúp đỡ của các cấp, các ngành và sự yêu thương đùm bọc của nhân dân, lực lượng Cảnh sát PCCC Thanh Hóa đã không ngừng lớn mạnh và trưởng thành được củng cố và phát triển về mọi mặt. Ngày 02/6/2014 Bộ Công an đã ra Quyết định số 2781/QĐ-BCA-X11 về việc thành lập và quy định tổ chức bộ máy của Cảnh sát PCCC tỉnh Thanh Hóa, đây là một sự kiện vô cùng quan trọng, là bước ngoặt lịch sử trong quá trình phát triển và không ngừng lớn mạnh của lực lượng Cảnh sát PCCC Thanh Hóa. Hiện nay, Cảnh sát PCCC Thanh Hóa có 417 CBCS, biên chế theo 13 phòng trực thuộc; 234 cán bộ trong biên chế, 08 đ/c được đào tạo trình độ trên đại học (chiếm 1,91%), 157 đ/c được đào tạo trình độ đại học (chiếm 37,64%), 202 CBCS là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam (chiếm 48,44%). Phương tiện chữa cháy được trang bị ngày càng hiện đại, đến nay đơn vị đã có 19 đầu xe và 09 máy bơm phục vụ chữa cháy và CNCH, 01 xe cứu thương, 02 xuồng cao su CNCH…. cơ bản đáp ứng một phần yêu cầu cứu chữa các đám cháy cũng như công tác cứu nạn cứu hộ trong tình hình mới. 

Lãnh đạo Bộ Công an, Tỉnh ủy trao quyết định cho lãnh đạo Cảnh sát PCCC Thanh Hóa

Với những nỗ lực phấn đấu không ngừng, lực lượng Cảnh sát PCCC Thanh Hóa đã có những thành tích rất đáng tự hào: Nhiều đồng chí đã trưởng thành và được giữ cương vị lãnh đạo Cảnh sát PCCC tỉnh, lãnh đạo các phòng, các vụ, cục. Hàng trăm đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam, 29 năm đơn vị đạt danh hiệu tiên tiến, 24 năm đơn vị đạt danh hiệu Quyết thắng, được nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công, 03 Huân chương Chiến công, 02 đ/c được thưởng Huy hiệu Bác Hồ và 145 lượt CBCS đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua, nhiều lượt CBCS được Bộ Công an, UBND tỉnh, Giám đốc Cảnh sát PCCC tỉnh tặng bằng khen, giấy khen. Đảng bộ nhiều năm liên tục giữ vững danh hiệu Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. Chi đoàn thanh niên nhiều năm được TW Đoàn, Tỉnh đoàn tặng cờ, bằng khen.
Những kết quả đạt được trong suốt thời gian qua của lực lượng Cảnh sát PCCC tỉnh Thanh Hoá trước hết bắt nguồn từ sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Bộ Công an, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ có hiệu quả của các cấp, các ngành, các cơ quan, đoàn thể, sự tham gia tích cực của quần chúng nhân dân; sự đoàn kết, thống nhất trong các cấp ủy Đảng, cùng với sự năng động, sáng tạo, dũng cảm kiên cường biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo các biện pháp công tác, lấy phòng ngừa là chính, coi trọng công tác tuyên truyền vận động quần chúng kết hợp với xây dựng và phát động phong trào “Toàn dân phòng cháy chữa cháy”, chú trọng công tác kiểm tra hướng dẫn các cơ quan, đơn vị chấp hành, thực hiện nghiêm túc các quy định của nhà nước về an toàn PCCC. 
Tiếp tục phát huy truyền thống Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Cán bộ chiến sỹ Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy tỉnh Thanh Hóa quyết tâm, thực hiện nghiêm 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân; 4 điều Bác Hồ dạy lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy; nguyện phấn đấu, hy sinh vì nhiệm vụ đảm bảo an toàn PCCC và CNCH, bảo vệ tài sản của nhà nước, tài sản tính mạng của nhân dân; ra sức thi đua thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân vì dân phục vụ” góp phần đảm bảo an ninh Quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Thanh Hóa.